The mask is worn as a pendant on a cord around the neck. \There are various interpretations in the literature about the function. One emphasizes the protective and healing influence of the pendant on the wearer.Another states that the pendants were mainly worn as jewelry to enhance the beauty and style of the wearer. However, one does not necessarily preclude the other.‖ The pendant is also made of wood, however, these pendants are carved by family members and healers in the likeness of masks used during a healing ritual for the later wearer.\Field research has shown that experienced carvers make the majority of ivory and bone pendants to serve as ornaments and enhance their clients' sense of beauty and style (Phillips 1995: 262).‖ The carvers give the miniature masks the same sharp facial features as the large wooden masks. Over time, these flatten greatly due to the way they are worn. For example, they are washed along with the entire body daily during bathing, using river sand as an exfoliating agent. The Pende love the light ivory color and to keep it as long as possible, the pendants are cleaned daily. \The native name 'Gikhokho' literally means 'cut or sharpened things'. The distinctive three-pointed hairstyle is called 'Mukote'.‖ The mask is probably made from the ivory of an elephant stand. Carvers prefer elephant stand because of its fine texture and if carved correctly it will not crack from age. The soft bones of a hippo femur are also sometimes used. These are very similar to ivory in appearance and texture, but split much easier and also show grooves from the muscle and tendon attachments. Carvers, therefore, often treat the material with certain preparations against splitting before processing (Phillips 1995: 262).‖ The carvers give the miniature masks the same sharp facial features as the large wooden masks. Over time, these flatten greatly due to the way they are worn. For example, they are washed daily with the entire body during bathing, using river sand as an exfoliating agent. The Pende love the light ivory color and to keep it as long as possible, the pendants are cleaned daily. \All ivory Gikhokho belong to the eastern Pende style, commonly called Katundu style. Gikhokho were not found on the west bank of the Kwilu, but were found further east near the Kasai-Pende. The centre of the Katundu style is situated in the village Nioka-Kitamba near Mukedi. The style is very old and probably goes back to contacts with the Portuguese in Angola. Het maskertje wordt als hanger gedragen aan een koord om de hals.
Omtrent de functie bestaan er in de literatuur diverse interpretaties. De ene benadrukt vooral de beschermende en helende invloed van de hanger op de drager.
De andere stelt dat de hangers voornamelijk als sieraad werden gedragen om de schoonheid en de stijl van de drager te verhogen. Het een hoeft echter het ander niet uit te sluiten.
De hanger wordt ook wel in hout uitgevoerd, deze hangers worden echter gesneden door familieleden en genezers naar voorbeeld van maskers gebruikt tijdens een genezingsritueel voor de latere drager.
Uit veldonderzoek is gebleken dat ervaren snijders de meerderheid van de ivoren en benen hangers maken om als sieraad te dienen en het gevoel van schoonheid en stijl van hun cliënten te verhogen (Phillips 1995: 262).
De snijders geven de miniatuur maskertjes dezelfde scherpe gelaatstrekken als de grote houten maskers. In de loop der tijd vlakken deze door de manier van dragen sterk af. Zo worden ze dagelijks tijdens het baden met het gehele lichaam meegewassen waarbij rivierzand als scrubmiddel wordt gebruikt. De Pende houden van de lichte ivoorkleur en om deze zo lang mogelijk te behouden worden de hangers dagelijks gereinigd.
De inheemse naam 'Gikhokho' betekent letterlijk 'gesneden of geslepen dingen'. De kenmerkende driepuntige haartooi heet 'Mukote'.
Vervaardiging
Het maskertje is waarschijnlijk vervaardigd uit het ivoor van een olifantstand. De snijders geven de voorkeur aan olifantstand vanwege zijn fijne textuur en als het juist gesneden is zal het niet barsten van ouderdom. De zachte botten van een nijlpaarddijbeen worden ook wel gebruikt. Deze lijken qua uiterlijk en textuur sterk op ivoor, maar splijt veel makkelijker en toont ook groeven van de spier- en pees aanhechtingen. Snijders behandelen dan ook vaak het materiaal voor bewerking eerst met bepaalde preparaten tegen splijten (Phillips 1995: 262).
De snijders geven de miniatuurmaskertjes dezelfde scherpe gelaatstrekken als de grote houten maskers. In de loop der tijd vlakken deze door de manier van dragen sterk af. Zo worden ze dagelijks tijdens het baden met het gehele lichaam meegewassen waarbij rivierzand als scrubmiddel wordt gebruikt. De Pende houden van de lichte ivoorkleur en om deze zo lang mogelijk te behouden worden de hangers dagelijks gereinigd.
Alle ivoren Gikhokho behoren tot de oostelijke Pendestijl, algemeen Katundu-stijl genoemd. Gikhokho werden niet op de westoever van de Kwilu aangetroffen, wel meer naar het oosten bij de Kasai-Pende. Het centrum van de Katundu-stijl is gesitueerd in het dorp Nioka-Kitamba bij Mukedi. De stijl is zeer oud en gaat vermoedelijk terug op contacten met de Portugezen in Angola.
- Place Discussed
- Congo (the Democratic Republic of the)
- Published in
- Congo (the Democratic Republic of the)
- Reference
- TM-4133-73
- Rights URI
- http://rightsstatements.org/vocab/InC/1.0/
- Source
- Europeana https://www.europeana.eu/en/item/2048221/europeana_fashion_132421